Deprem afetlerinin çevremizden ayırdığı onbinlerce can, manevi hasar ve ağır tahribatın yanı sıra büyük bir ekonomik tahribatı da vardır. Türkiye’de 2021’in son döneminden itibaren ekonomide yaşananları herkes biliyor ve bu durumun nasıl aşılacağı merak ediliyor.
Ülkedeki 80 milyon kişiden hiç kimsenin krizde olduğumuzu inkar edemeyeceği aşikarken, bazıları krizi fırsata çevirmiş olabilir. Ancak kriz altında ezilenlerin daha kalabalık olduğu biliniyor.
Depremin neden olduğu ekonomik sorunların analizi için paraya ihtiyaç vardır. Üstelik 14 Mayıs’ta yapılması planlanan bir seçim var. Geçmiş deneyimlerden bilindiği üzere devlet bu dönemlerde ek kaynak sağlamak için ek vergiler almaktadır. Bu dönemde hem kriz hem de seçim vatandaşlara ek vergi getirilmesini zorlaştırırken, şirketlere ek vergi getirilmesi kararı alındı.
1999 Marmara depreminden sonra ek vergilerin uygulandığını biliyoruz. Hatta bir kısmı hala hayatımızda ve kamuoyunda yer alan bu ek vergilerin adı “deprem vergisi” olarak bilindiği için 24 yıl boyunca meydana gelen her depremde nerede oldukları sorulmuştur.
Dönemin iktisat yönetimlerinin farklı tepkiler verdiği gözlemlendi. Kısaca ve net olarak; Bu vergiler ‘Hazine Birliği’ anlayışıyla devletin kasasına giriyor, çıkarken de devlet nereye harcıyorsa oraya gidiyordu. Doğrudan depreme harcanmadı. Bu dönemde bununla ilgili çalışmalar var. Ama bahsettiğimiz şey bu değil. Gelelim ek vergilere.
prof. Binhan Elif Yılmaz ek vergi kararı öncesi bu konudaki detayları yazıyor. 1999 yılında getirilen vergilerin bütçeye katkısını gösteren bir tablo sunmaktadır.
17 Ağustos depreminin vergi sistemi gelirlerinde yarattığı tahribatla ilgili olarak, vergi gelirlerinin GSYİH içindeki payının 1998’de yüzde 21 olduğunu, 1999’da bunun yüzde 13,8’e düştüğünü belirtiyor. Tabii 2000’de yüzde 15,5’e çıkmasına rağmen. , hala eski seviyesine ulaşmadı. Bu düşüşün hem ekonomik kayıplardan hem de vergi muafiyetinin etkisinden kaynaklandığını belirten Yılmaz, 4481 sayılı Kanunla tesis edilen vergi gelirlerinin 1999’da 100,8 milyon TL’ye, 2000’de ise 2 milyar 695 milyar TL’ye ulaştığını sözlerine ekledi.
Ek vergi gelirlerinin vergi gelirlerine oranının 1999’da binde 1 bile değilken 2000’de yüzde 10,2 olduğuna dikkat çekiyor. 2000’de ek vergilerin Türkiye’nin GSYİH’sının yüzde 1,57’sine ulaştığını da söylüyor. 17 Ağustos depreminin ‘Ek Vergileri’ 6 Şubat depremlerinde mi ortaya çıkıyor?
Kurumlar Vergisi’nin 1999’dan 2023’e kadar toplam vergi gelirleri içindeki oransal değişiminin yüksek olduğu görülürken, uygulamanın yasal dille “makul kapsam” ile karar tarihinden önce uygulandığına da işaret ediliyor.
Kurumlar vergisi mükellefleri ne diyor?
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, depremlerin ülke ekonomisi üzerinde yaratacağı yükün tüm toplumu etkileyeceğini ancak kaynak yaratmak denince ilk akla gelenin ‘geriye dönük’ ve özellikle ‘yatırım teşvikleri’ olduğunu belirtiyor. , acı verici bulduğu. Ekonomim’de yer alan açıklamaya göre, bu tür uygulamaların gelecekte yatırımcıların iştahını olumsuz etkileyeceği belirtilirken, şirketlerin EYT ödemelerinde daha fazla zorluk çekeceğine de dikkat çekildi.
Gelir vergisi mükelleflerini kapsamayan düzenlemede, Türkiye’de yaklaşık 90-100 bin şirketin ek vergi ödeyeceği hesaplanıyor.
Abdullah Tolu’nun kaleminden şirketlere ek vergi sürprizi! başlıklı yazısında, 2022 yılı için iş dünyasında yoğun bir vergi matrahı ve vergi artışı beklentisi bulunduğuna değinilirken, ‘istisna ve vergi beyan eden şirketlerden’ bir defaya mahsus yüzde 10 ek vergi alınması kararını yorumladı. kurumlar vergisi beyannamelerinde indirim yapılır’.
Geçmişte uygulanacak ek vergiye tepkinin büyük olduğu belirtilirken, “İstisnalar ve hatta indirim yapılacak indirimler” bölümlerinde görülen kazançlardan düşülen fiyatlara uygulanacak vergiden yararlanamayanların yararlanmayacağı belirtildi. bir zarar varsa” ve “gelir halinde indirilebilecek istisna ve indirimler” düzenlemesi büyüktür.
Ek vergi alınmayacak istisnalar ve indirimler var ama çok teknik konular var ama dikkat çekici bir kısım var: KKM hesaplarından elde edilen haklardan ek vergi alınmayacak.
Ayrıca, ‘Cumhurbaşkanı tarafından başlatılan yardım kampanyaları için yapılan bağış ve yardımlar’ ile ‘Türkiye Kızılay ve Yeşilay Derneği’ne yapılan nakdi bağış ve yardımlar’ vergiye tabi değildir.
Ek vergi şirketlerin vergi yükünü yüzde 10 artırırken, şirketlerin eleştirilerinden ilki ‘ vergi ve benzeri mali yükümlülükler geriye dönük olarak yüklenemez.var .Ayrıca, ‘Yatırım teşvik belgesi kapsamında yatırım yapan ve indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanan yatırımcılar’Bu ek verginin cezalandırılacağı düşünülüyor.
Uzmanlar ve vatandaşlar sosyal medyada bu durumu tartışırken,
eleştirmenler olarak
Yönetmelik hakkında bilgi verenler varken,
1999 gibi şirketlerden sonra ek vergilerin şahıslara gelip gelmeyeceği de tartışıldı.
14 Mayıs seçimlerinin halkı bir takım ek vergi yüklerinden koruduğu görüşü gündeme gelirken,
Bireysel başvurularda da vergi artışlarının yapılabileceği düşünülüyor.
Uygulamanın detaylarında vergi uzmanları,
Üretim ve yatırımcılarla ilgili kısmı eleştirirken,
KKM için tanınan istisnalarda ek vergi uygulanmaması,
Para biriminin kaçıştan kaçınmak için inşa edilmiş olabileceğini düşündürdü.
Deprem bölgesindeki şirketlere uygulanmayacak ek vergi düzenlemesinde,
Yorumunuz ne olurdu? Bireyler yakında Özel Bağlantı gibi ek vergiler alacak mı?
